Rattenbestrijding uit de hand gelopen in Nickerie? Rattengif een grote bedreiging voor het wild, vee, en de gezondheid en het welzijn van de mens

Het westelijke District Nickerie worstelt al maanden met een ratteninvasie, wat tot verschillende menselijke sterfgevallen heeft geleid als gevolg van de ziekte van Weil. Hoewel een suggestie was gedaan om katten te introduceren, die in het rijstgebied opvallend afwezig zijn, moet deze praktische en natuurvriendelijke remedie nog worden ingevoerd. Ondertussen bleef de rattenpopulatie groeien en werd de oogst van het rijstdistrict verder verwoest.

Rattengif

In een goed bedoeld maar wellicht misplaatst gebaar werd 500 kilogram rattengif geschonken aan het rijstdistrict. Tot nu toe (2 januari 2023) zijn 10 koeien en 17 geiten op mysterieuze wijze gestorven. Of dit door deze donatie van rattengif komt, of door een Furadan-achtig middel dat is toegepast voordat de rattengifdonatie het district bereikte, kan alleen worden vastgesteld door onderzoek. Volgens parlementariër Yogi in een artikel in Starnieuws: "Rattenvergiftiging moet onder toezicht van deskundigen worden uitgevoerd. En er moet worden gecontroleerd of de juiste pesticide wordt gebruikt.”

Dr. Julian Pengel, neuroloog, is van mening: “...dat de keuze voor een ontstollingsmiddel de juiste is. Indien men zenuwgif gaat gebruiken zit je echt op het verkeerde pad! Dat is volgens het scenario dat men beschrijft gebeurt. Men heeft in het begin zelf gif aangeschaft.”

Hij vervolgt en zegt heel nadrukkelijk: “Het gebruik van zenuwgif (acetylcholine esteraseremmers) in plaats van bloedontstollende middelen (coumarines) mag voor dit doeleinde nooit en te nimmer gebruikt worden! Ten eerste zijn deze middelen wateroplosbaar in tegenstelling tot de bloedontstollende middelen en kunnen zich daarom makkelijker verspreiden en ,bij voorbeeld, in water terecht komen dat door mens en dier gedronken wordt. Ten tweede is het een veel te gevaarlijk gif dat bij ongelukken voor mens en dier nauwelijks te behandelen is en veelal dodelijk afloopt.”

Rattengif, ook bekend als rodenticide, is een wijdverbreid en schadelijk product voor de bestrijding van plagen dat wordt gebruikt om ratten, muizen en andere knaagdieren te doden. Rattengif vormt een ernstig risico voor dieren voor wie het niet bedoeld is, waaronder roofvogels, carnivoren en zelfs mensen, vanwege de toxische en persistente effecten.

Volgens recente studies en rapporten kan rattengif diverse negatieve effecten hebben op wilde dieren, vee en het ecosysteem. Rattengif kan bijvoorbeeld worden ingeslikt door roofdieren die zich voeden met vergiftigde knaagdieren, wat leidt tot een proces dat 'secundaire vergiftiging' wordt genoemd, wat interne bloedingen, orgaanschade en de dood kan veroorzaken. Rattengif kan ook de voortplantingsorganen en immuunsystemen van dieren beïnvloeden en hun gedrag en cognitieve vermogens aantasten.

Het rattengif kan voor vee schadelijk zijn wanneer zij het binnen krijgen. Vee kan per ongeluk rattengif eten als het wordt achtergelaten in een gebied waar ze er toegang toe hebben of voedsel eten dat ermee besmet is. Inslikken van rattenvergif kan leiden tot verschillende symptomen bij vee, waaronder braken, diarree, verlies van eetlust, zwakte, trillingen, aanvallen en ademhalingsproblemen. In ernstige gevallen kan de inname van rattengif dodelijk zijn voor vee.

Bovendien kan rattengif de bodem, het water en de planten besmetten en de voedselketen besmetten, wat de gezondheid en het voortbestaan van veel soorten, waaronder bedreigde diersoorten, in gevaar brengt. Rattengif kan ook een risico vormen voor mensen, vooral kinderen, die besmet voedsel of water consumeren of in contact komen met vergiftigde dieren, waaronder huisdieren.

Sommige rattengifsoorten bevatten anticoagulantia met warfarine, brodifacoum of coumatetralyl, die de bloedstolling verstoren, wat interne bloedingen en de dood tot gevolg heeft. Deze vergiften kunnen in hoge doses dodelijk zijn voor mensen. Ze kunnen ziekenhuisopname en behandeling vereisen, zoals vitamine K-injecties, om hun effecten tegen te gaan.

One Health-aanpak

Vanwege deze effecten is het van essentieel belang een One Health-aanpak te kiezen die de onderlinge verbondenheid van de gezondheid van mens, dier en milieu erkent en het gebruik van veiligere en duurzamere bestrijdingsmethoden bevordert.

One Health strategieën kunnen omvatten:

• Sanitatie: Het erf of landbouwbedrijf schoon en vrij houden van voedselresten en rommel. Ratten worden aangetrokken door voedsel en schuilplaatsen, dus het behoud van een schone omgeving zal het voor hen minder aantrekkelijk maken.
• Habitat modificatie: Het verwijderen van mogelijke schuilplaatsen en voedsel voor ratten, zoals stapels hout of puin, kan helpen hun aantallen te verminderen.
• Uitsluiting: Het dichten van gaten en openingen in gebouwen en andere structuren kan voorkomen dat ratten op het eigen terrein terechtkomen en nesten.
• Het inhuren van een rattenvanger kan een effectieve manier zijn om ratten uit het erf of landbouwperceel te verwijderen en te voorkomen dat ze terugkeren, zonder chemicaliën of andere potentieel schadelijke methoden. Het is echter belangrijk dat de rattenvanger humane methoden gebruikt om ratten te vangen en te verwijderen. En te zorgen dat gevangen ratten op een geschikte locatie worden vrijgelaten, weg van menselijke bewoning.
• Onderwijs en bewustwording: Het bewustmaken van mensen in de gemeenschap over het belang van One Health en de stappen die zij kunnen nemen om rat infestaties te voorkomen kan helpen de verspreiding van deze plagen te verminderen.
• Samenwerking: Samenwerken met andere belanghebbenden, zoals lokale autoriteiten, gezondheidswerkers en milieuorganisaties, kan helpen de inspanningen te coördineren om rattenplagen te beheersen en andere gezondheidskwesties in de gemeenschap aan te pakken.
• Het behouden van natuurlijke roofdieren van ratten, zoals uilen en slangen, op het eigen terrein kan een effectieve methode zijn om rattenplagen in landbouwgebieden te beheersen. Deze aanpak is in lijn met de principes van One Health, omdat de onderlinge verbanden tussen de gezondheid van mens, dier en milieu meeneemt en gezondheidsproblemen holistisch aanpakt.

Door natuurlijke roofvijanden op het eigen landbouwbedrijf te laten wonen, kan men helpen de rattenpopulatie op een milieuvriendelijkere en duurzamere manier onder controle te houden, zonder te vertrouwen op chemische stoffen of andere potentieel schadelijke methoden. Het is echter belangrijk om de mogelijke effecten op andere soorten en het ecosysteem als geheel te overwegen wanneer de aanwezigheid van natuurlijke roofdieren wordt aangemoedigd.

Het is ook belangrijk om rekening te houden met de mogelijke gevolgen voor het ecosysteem als geheel wanneer ratten uit een gebied worden verwijderd. In sommige gevallen kan het verwijderen van ratten uit een ecosysteem onbedoelde gevolgen hebben, zoals een bevolkingsexplosie van een andere soort ,die eerder door de ratten in de hand werd gehouden. Daarom is het belangrijk om de potentiële ecologische effecten van rattenbestrijdingsmaatregelen in overweging te nemen en een voorzichtige, goed geïnformeerde aanpak te volgen.

Dr. Pengel benadrukt: “...dat er betere regelgeving en controle moet komen bij het gebruik van gif. En dat het gebruik van gif aan banden moet worden gelegd en bij voorkeur primair de alternatieve maatregelen genomen moeten worden die genoemd zijn volgens de One Health aanpak. Volgens Pengel is bij deze massale overlast de beslissing om met gif te werken de juiste. Maar men moet nu niet geneigd zijn om steeds naar deze rigoreuze methode te gaan grijpen!”

We kunnen de gezondheid en het welzijn van alle levende wezens beschermen en het evenwicht en de diversiteit van onze planeet behouden door het probleem van ratteninfestaties alomvattend en gezamenlijk aan te pakken.

PREZODE-initiatief

Green Heritage Fund Suriname is lid van het PREZODE-initiatief (Preventie van de opkomst van zoönotische ziekten). Prezode is een innovatief internationaal initiatief dat tot doel heeft de risico's van opkomende zoönotische infectieziekten te begrijpen. Prezode wil innovatieve methoden ontwikkelen en implementeren om preventie, vroegtijdige opsporing en veerkracht te verbeteren, zodat een snelle reactie kan worden gegarandeerd voor risico's van opkomende infectieziekten van dierlijke oorsprong. GHFS doet een beroep op de Surinaamse regering om zich aan te sluiten bij het Prezode-initiatief.

Advies:

Het is van essentieel belang om voorzichtig te zijn bij het gebruik van rattengif en het op te slaan op een plaats waar het niet toegankelijk is voor vee. Neem contact op met een dierenarts voor behandeling als u vermoedt dat uw vee rattengif heeft ingeslikt.